Πήρες κουτάβι; Tώρα τι κάνεις;

Γράφει ο Κωνσταντίνος Καλφόπουλος, εκτροφέας - εκπαιδευτής - κριτής FCI

κουτάβι και προεκπαίδευση

Η σχέση του ανθρώπου με τα ζώα είναι μια σχέση που έχει αντέξει με τον χρόνο και κάθε μέρα που περνά γίνεται όλο και πιο στενή. Αν και ο σκύλος εξημερώθηκε, ώστε να χρησιμοποιηθεί ως φύλακας αλλά και ως βοηθός στο κυνήγι, έφτασε σήμερα να είναι σύντροφος και παρέα του ανθρώπου που ζει στην πόλη. Και οι δύο μαζί αποτελούν μια σύγχρονη αγέλη. Δεν γεννήθηκε όμως γνωρίζοντας τους κανόνες αυτής της αγέλης, όπως άλλωστε ούτε και εμείς οι άνθρωποι.

Για να ζήσει, λοιπόν, ο σκύλος με αυτούς τους κανόνες, χρειάζεται πρωτίστως να κοινωνικοποιηθεί και η μέθοδος που θα επιλέξουμε λέγεται «μεθοδευμένη κοινωνικοποίηση».

Κουτάβι: Γιατί είναι σημαντική η προεκπαίδευση

Γιατί όμως αυτού του είδους η προεκπαίδευση είναι τόσο σημαντική; Κτηνιατρικές μελέτες, μέσα από διάφορα πειράματα, έδειξαν ότι ένα μη κοινωνικοποιημένο κουτάβι έχει χάσει το 25% της ευφυΐας του. Άλλο πείραμα έδειξε ότι 1 στους 4 σκύλους αντιμετωπίζει πρόβλημα συμπεριφοράς, 1 στους 8 σκύλους παρουσιάζει αδυναμία χαρακτήρα σε ένα συγκεκριμένο ερέθισμα, π.χ. καμπάνες, ανθρώπους, άλλα οικόσιτα ζώα κλπ.

Στην άγρια φύση, όπως με δίδαξαν, το άγριο σκυλί μαθαίνει να συναναστρέφεται και να συμβιώνει με την αγέλη του. Ο οικιακός σκύλος, όμως, χρειάζεται να αναπτύξει ικανότητες επικοινωνίας και με άλλα ερεθίσματα.

Πριν αναφερθώ στον τρόπο κοινωνικοποίησης των κουταβιών, να σημειώσω ότι έρευνες που έγιναν, απέδειξαν ότι η πρώιμη εκμάθηση μπορεί να αρχίσει από νεογνό ακόμα, το μέτριο πιάσιμο των κουταβιών φάνηκε ότι ήταν ωφέλιμο στη συμπεριφορά του αργότερα σε σχέση με τα ερεθίσματα στο μέλλον.

Επίσης πειράματα είχαν δείξει ότι κουτάβια που πέρασαν στρες σε μικρή ηλικία μεταγενέστερα έχουν μεγαλύτερες ικανότητες να αντιμετωπίσουν συνθήκες που θα τα στρεσάρουν.

Πάμε τώρα να δούμε με ποιο τρόπο θα προχωρήσουμε σε αυτού του είδους την προεκπαίδευση.

Μεθοδευμένη κοινωνικοποίηση του κουταβιού

Το 1961 οι Dr. Elliot, King και Freedman, προσδιόρισαν την ηλικία των τριών εβδομάδων ως την αρχή της κριτικής περιόδου ενός κουταβιού για κοινωνική συναναστροφή και την αρχή της ικανότητάς τους να αναπτύσσουν κοινωνικές σχέσεις.

Ως τώρα λοιπόν η έρευνα εστίασε στις πτυχές της κοινωνικοποίησης, όμως τι γίνεται με την εξοικείωση;

Έρευνες έχουν αποκαλύψει ότι η κοινωνικοποίηση και η εξοικείωση μπορούν να φθαρούν, δηλαδή μέχρι την ηλικία των 12-14 εβδομάδων.

Αν βάλουμε κοινωνικοποιημένα κουτάβια μέσα στο περιβάλλον ενός εκτροφείου π.χ  3 & 4 μηνών και τα αφήσουμε μέχρι 6 μηνών εκεί σε πλήρη απομόνωση, αυτά θα γίνουν επιφυλακτικά προς το άγνωστο. Συμπέρασμα, χρειάζεται μεγαλύτερος χρόνος από τις 6 εβδομάδες και περισσότερος χρόνος πάνω σε ερεθίσματα. Πρέπει επίσης να ληφθεί υπόψη ότι όσο και αν έχουμε κάνει καλή δουλειά αν έχουμε γονιδιακή προδιάθεση, τότε τα πράγματα δυσκολεύουν περισσότερο. Γι αυτό ελέγχουμε τους γονείς και μαθαίνουμε περισσότερα για τους προγόνους.

Τα κουτάβια πρέπει μέχρι 7-8 εβδομάδων να μένουν με τη μητέρα και τα αδέλφια τους, ώστε να μαθαίνουν την ιεραρχία και να αποκτούν το αίσθημα της αγέλης (συμβίωση, συνεργασία). Από την 8η εβδομάδα και μετά, τα σκυλιά πρέπει να δεχτούν και άλλου είδους ερεθίσματα.

Επιγραμματικά λοιπόν αναφέρω:

  • Περπάτημα με λουρί σε χώμα και τσιμέντο
  • Βόλτες στην ύπαιθρο
  • Παιχνίδια με μπάλες
  • Έκθεση σε διάφορους ήχους
  • Επαφή με κόσμο
  • Επαφή με άλλα οικόσιτα ζώα.

Όλα αυτά πρέπει να πραγματοποιηθούν μέχρι και τη 12η εβδομάδα ζωής τους σκύλου. Ύστερα, πάμε το κουτάβι μας σε τόπο ελεύθερο και το αφήνουμε να παίξει και να κυνηγήσει πεταλούδες, σπουργίτια, κλπ. Επίσης, από 12 εβδομάδες και μέχρι 16 εβδομάδες απαιτείται συνδυασμός κοινωνικοποίησης σε άγνωστα πράγματα.

Προσοχή:

  • Δεν ξεχνάμε να δουλεύουμε μία στην ύπαιθρο μία στην πόλη, ώστε πραγματικά ένα κουτάβι το οποίο έχει πολλές εμπειρίες, όταν μεγαλώσει και βρεθεί στην κρίσιμη ηλικία, δεν θα έχει κανένα απολύτως πρόβλημα.
  • Βέβαια, πρέπει να ξέρουμε ότι αν αντιμετωπίζουμε τώρα ένα τέτοιο πρόβλημα, υπάρχουν λύσεις και περιθώρια βελτίωσης κάποιων προβληματικών συμπεριφορών.
  • Αυτό που πρέπει να γνωρίζουμε είναι οι δύσκολα θα διορθώσουμε πλήρως το πρόβλημα και θα χρειαστούμε πολύ χρόνο, καθώς και τη βοήθεια κάποιου ειδικού εκπαιδευτή.
  • Γι αυτό, για να μην μπούμε σε μια τέτοια διαδικασία, η πρόληψη είναι ότι καλύτερο.

Μην ξεχνάτε λοιπόν ότι ένα καλά κοινωνικοποιημένο κουτάβι,  θα μπορέσει να πραγματοποιήσει αργότερα μια σωστή εκπαίδευση.

Συγγραφέας: Κωνσταντίνος Καλφόπουλος, εκτροφέας - εκπαιδευτής - κριτής FCI

Ο λόγος της ενασχόλησης με τους σκύλους ξεκίνησε από χόμπι του Κώστα Καλφόπουλου αλλά και από το ενδιαφέρον του για την κατανόηση των ενστίκτων τους και της εκπαίδευσης τους, αλλά αργότερα το πάθος του μετατράπηκε σε επάγγελμα. Είναι πιστοποιημένος εκπαιδευτής από τον Πανελλήνιο Σύλλογο Εκπαιδευτών Ελλάδας.

Ο Κώστας Καλφόπουλος έχει παρακολουθήσει κύκλο σεμιναρίων σε θέματα γενετικής – κυνοτεχνίας από τον Dr. Malcom B. Willis, ώστε να διδαχθεί τα μυστικά της σωστής εκτροφής βάσει επιστημονικών μελετών κτηνιατρικών πανεπιστημίων της Αγγλίας. Παράλληλα ακολούθησε πρόγραμμα του Academy Training Dog School of California του Dr. Belt, της διασημότερης σχολής εκπαίδευσης & ψυχοθεραπείας σκύλων με προβλήματα συμπεριφοράς όπως κροτοφοβία, ανθρωποφοβία και επιθετικότητα.

Είναι μέλος του ΚΟΕ, πτυχιούχος χειριστής σκύλων εκθέσεων (handling) με δεκάδες επιτυχίες στο ενεργητικό του, έχει κερδίσει επανειλημμένα με σκυλιά της εκτροφής του δεκάδες τίτλους σε εκθέσεις μορφολογίας και αγώνες εργασίας. Κριτής της FCI. Έχει καλεστεί ως εξεταστής σε εξετάσεις εργασίας ώστε να πιστοποιήσει τις φυσικές αρετές των σκύλων. Επίσης έχει δώσει διαλέξεις σε θέματα που αφορούν το σκύλο σε Ελλάδα και Εξωτερικό.

Έχει αρθρογραφήσει σε όλα τα περιοδικά που αφορούν το σκύλο και την εκπαίδευσή του και στα ένθετα των εφημερίδων ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ & ΕΘΝΟΣ. Έχει συμμετάσχει σε τηλεοπτικές και ραδιοφωνικές εκπομπές που αφορούν το κατοικίδιο ενώ πολλοί σκύλοι που έχουν εκπαιδευτεί έχουν συμμετέχει σε διαφημιστικές καμπάνιες εταιριών του χώρου.